Psychoterapia grupowa to kontakt jednego lub kliku terapeutów z grupą osób mających problem np. uzależnienia, współuzależnienia, przemocy. Mogą to być również grupy, których celem jest rozwój i pogłębienie świadomości.
Terapia taka odbywa się zazwyczaj raz w tygodniu lub częściej w zależności od wspólnego mianownika problemów, wyzwań pacjentów/klientów oraz ustalonych celów terapii.
Najczęściej grupy są łączone, zawierając w sobie psychoedukację oraz zadania (zależy to od nurtu psychoterapii w jakim pracuje psychoterapeuta prowadzący grupę), z jakimi mają zmierzyć się pacjenci/klienci. Grupa ma nieocenioną wartość w kształtowaniu właściwego nastawienia do swojego problemu, rozumienia go, odpowiedniego radzenia sobie w doświadczanej trudności. Spotkania w grupie mogą mieć również charakter rozwojowy i stanowić fascynującą podróż w kierunku swojego wnętrza.
Główne cele grup psychoterapeutycznych to:
- utożsamianie i uświadamianie swojego problemu
- akceptacja i konfrontacja grupy
- wsparcie emocjonalne pozostałych członków grupy
- udzielanie przez grupę konstruktywnych informacji zwrotnych
- rozwój świadomości klienta: jego emocji, myśli, zachowań w kontakcie z drugim człowiekiem.
Całościowe oddziaływanie grupy powoduje zmianę w myśleniu, postrzeganiu siebie, zachowaniu oraz w lepszym radzeniu sobie z zaistniałymi trudnościami.
W trakcie terapii grupowej pacjenci/klienci udzielają sobie informacji zwrotnej zazwyczaj wynikłej bezpośrednio z procesu grupowego czy przeżywanych doświadczeń pacjenta/klienta odnośnie tego, co z nim lub innymi pacjentami/klientami dzieje się pod wpływem omawianego tematu, kwestii bądź problemu w danym momencie.
Członkowie grupy z reguły doświadczają podobnych myśli, uczuć, sytuacji, dlatego też doskonale potrafią wychwycić pewne schematy myślenia, które blokują pacjentów/klientów w osiągnięciu zamierzonych celów oraz konstruktywnej zmianie. Bardzo często pacjenci/klienci rozumieją doświadczane emocje oraz ból, który towarzyszy pozostałym członkom, dlatego też informacje zwrotne powodują sieć wsparcia, poczucie jedności, bliskości w doświadczaniu podobnych trudności, zaufania, bezpieczeństwa oraz poczucie, że są rozumiani i nie pozostają z tym sami.
Proces grupowy jest bardzo ważnym aspektem zdrowienia, ponieważ doświadczanie podobnych przeżyć z dokładnym omówieniem ich na forum grupy powoduje w pacjentach/klientach chęć poradzenia sobie z nimi oraz zwiększa motywację do stawiania sobie nowych celów. Ponadto pacjent/klient w psychoterapii grupowej doświadcza wsparcia przez innych członków grupy, ma poczucie zrozumienia, w pełnym szacunku bez względu na przeżywaną trudność, emocje, myśli, dokonane zachowania i przeżyte doświadczenia, uwalnia się od niekorzystnych przekonań na swój temat. Wszystko to staje się mocnym wskaźnikiem zmiany przekonań na swój temat oraz prowadzi do coraz bardziej zdrowego stylu życia opartego na dbaniu o swój własny komfort psychiczny.
Psychoterapeuta w psychoterapii grupowej interpretuje, czuwa nad procesem grupowym, przechwytuje wymykające się spod kontroli informacje i w sposób profesjonalny działa na rzecz grupy, aby proces przebiegał w sposób konstruktywny mający na uwadze obiektywne dobro wszystkich członków grupy, tak aby każdy z niej wyniósł jak najwięcej dla siebie.
Psychoterapeuta grupy udziela informacji zwrotnej każdemu uczestnikowi, nadaje znaczenie interpretacjom zachowań, mimice, gestom, tego, co i jak mówią członkowie grupy. Ponadto terapeuta umiejętnie wykorzystuje potencjał oraz zasoby grupy do determinacji w osiąganiu zamierzonych celów, przy obiektywnym pokazywaniu tego, z czym sobie nie radzą i jak mogą to zmienić. Psychoterapeuta dobiera techniki, aby świadomie uruchomić wszystkich członków grupy do konstruktywnej i efektywnej pracy nad sobą.
